Over wat er in de oorlog allemaal gebeurd is, bestaat een redelijk nauwkeurig beeld. We weten ook redelijk nauwkeurig wat er zich in deze periode in het dorp Vught heeft afgespeeld. Het beeld van wat de inwoners toen wisten en dachten is veel vager.
In januari 1943 werden de inwoners van Vught plotseling geconfronteerd met een SS-concentratiekamp. De eerste transporten met uitgeputte gevangenen zorgden alom voor ontzetting en verontwaardiging. Dat nam toe, nadat de verhalen loskwamen over de erbarmelijke omstandigheden in het kamp en de hoge sterftecijfers. In het dorp werden inwoners geconfronteerd met uitgeputte vrijgelaten gevangenen. Ze zagen groepen Joodse mannen, vrouwen en kinderen die uit het hele land naar het kamp kwamen. Op het station waren ze getuige van het massale en chaotische vertrek van transporten. Ze zagen de treinen vol met Joden vertrekken en ze zagen de Duitse en Nederlandse SS’ers die voor dit alles verantwoordelijk waren.
De confrontaties met het kamp en de transporten hebben de inwoners van Vught voor lastige dilemma’s en moeilijke keuzes gesteld. Moesten ze protesteren? Moesten ze verzet plegen? Kon dat überhaupt? Konden ze de gevangenen helpen, of de vertrekkende Joden? Moesten ze helpen bij voedselvoorziening voor onderduikers of misschien zelfs voor onderduik zorgen?
Met dit boek wil Bert Oomen inzicht geven in de dilemma’s waar de inwoners voor kwamen te staan. Hij laat zien hoe verschillend ze hier mee omgingen, welke keuzes ze hebben gemaakt, door welk gevoel ze zich lieten leiden en welke moed ze daarbij soms toonden. Hij laat daarbij ook zien welke lessen hieruit te trekken zijn voor de huidige tijd. (meer…)
